Görsel Tasarım İlkeleri ve Öğeleri

Görsel Tasarım İlkeleri ve Öğeleri

Tasarım yaparken dikkat edilmesi gereken önemli noktalardan birisi olan Gösel tasarım ilkeleri 

sayesinde kullanıcının dikkatini çekerek düzenli ve etkili bir şekilde tasarım yapabiliriz.İyi tasarlanmış görsel materyaller sadece öğrenimi kolaylaştırmakla kalmaz aynı zamanda öğrencilerin yaratıcılıkları için estetik modeller oluştururlar.Bu ilkeler: 

• Yakınlık
• Hizalama
• Denge
• Bütünlük
• Vurgu

Yakınlık: ilgili öğelerin tasarım üzerinde birbirlerine yakın olarak yerleştirilmeleridir. Yakınlık izleyicilerin öğeleri gruplamalarına olanak sağlamaktadır. Somut bir örnek verecek olursak;

Hizalama (Alignment)

Hizalama tasarımdaki öğelerin bazı öğelerle aynı hizada olmasıdır. Hizalama tasarımda birlik ve düzen oluşturmak için kullanılabilir.

Araştırmaya göre İnsanlar dikey ya da yatay olarak hizalanan şeyleri hizalanmayanlara göre daha düzenli olarak algılarlar ve düzenli bilgileri düzensizlere göre daha kolay öğrenir ve hatırlarlar.

Denge

Görsel bir materyalde denge, materyalde bulunan öğelerin algılanan ağırlığı ile ilgilidir. Denge, öğelerin ağırlıkları yatay ve dikey eksenin her iki tarafında eşit olarak dağıtılması ile oluşturulur. İki tür denge vardır: Formal ve informal. Bir görsel merkezden ikiye bölündüğünde, tasarım her iki tarafta da birbirinin yansıması ise denge simetrik ya da formaldir. Bu tür bir denge statiktir.
İnformal denge asimetriktir. İnformal denge, daha dinamik ve izleyenin dikkatini görsele daha çok çeken bir düzenlemedir. Ağırlık yaklaşık her iki tarafta da eşit olmakla birlikte, her iki tarafta farklı öğeler kullanılır. Dengenin olmadığı bir görselde ise, öğeler birbiri üstüne ve bir tarafa yığılmış olarak görülür.

Bütünlük

Bütünlük, bir görseli meydana getiren öğelerin bir bütün olarak görünmesini sağlayan, öğeler arasındaki ilişkidir. Diğer bir ifadeyle, kelimeler ve diğer nesneler birlikte anlam oluştururlar. Bütünlük, görseli anlamayı ve yorumlamayı kolaylaştırır. Bir görselde bütünlük, öğeleri üst üste bindirerek, oklar gibi işaret araçları ve yukarıda açıklanan çizgi, şekil, renk, çerçeve gibi görsel araçlar kullanarak sağlanabilir.

Vurgu

Görsel bir materyalde tek bir fikir ele alınsa dahi, bazen görsel içerisindeki bazı önemli öğelerin vurgulanması gerekir.Bu amaçla değişik teknikler kullanılabilir:
* Ok ve benzeri yön gösteren araçlar kullanmak.
* Önemli öğe için diğerlerinden daha parlak bir renk kullanmak.
* Temel öğeyi diğerlerinden daha büyük yapmak.
* Vurgulamak istediğiniz maddeye dikkatleri çekmek için zemin ve şekil arasında kontrast oluşturmak.
* Diğer şekillerden farklı bir şekil kullanmak.
* Vurgulanacak öğeyi diğer öğelerin çakıştığı bir yere yerleştirmek.

TASARIM ÖĞELERİ

Tasarımı yaparken dikkat etmemiz gereken bir diğer hususta tasarım öğeleridir. Bu öğeler:

• Çizgi 
• Şekil
• Alan
• Boyut
• Doku
• Renk
• Bunları kısaca açıklayalım

ÇİZGİ:

Tasarım öğeleri arasında en fazla kullanılan çizgi dikkati belirli bir noktaya 

çekebildiği gibi belirli bir yolun  izlenmesini de sağlayabilir.Çizgiler yön ve hareket gösterebilirler. Şekilleri ayırma ve birleştirme işlevi görürler. 

Görüldüğü gibi Üniversitemizin sayfasında bir bağlantının üzerine geldiğimizde altında çizgi çıkması buna örnek verilebilir.

ŞEKİL

• Şekil bir yüzey üzerine yaratılan iki boyutlu biçimlerdir. Şekiller Farklı şekiller bir araya gelerek anlamlı bir bütün oluşturabilirler.Kimi zaman herhangi bir cismin  sadece kenar çizgileri ile görüntülenmesinde kullanılırlar. Bunu siluet olarak ifade etmek de mümkündür.

ALAN

Görsel materyallerde alan kullanımı materyalin anlaşılabilir olması açısından büyük önem taşır. Kapalı (dolu) ya da açık (boş) alanlar olarak ikiye ayırabileceğimiz alan kullanımına en güzel örneklerden biri dergi ya da kitap tasarımlarıdır.  Bu tasarımlarda sayfanın tamamı metin ya da şekiller ile doldurulmaz. Okuyucunun içeriği  daha rahat takip edebilmesi için boş alanlara yer verilir.

Degilerde alan kullanımı

Boyut
Görsel tasarım içerisinde kullanılan bir cismin boyutu çoğu zaman yanıltıcı olabilir. Cisim diğer cisimler ile birlikte kullanıldığında boyut açısından bir anlam ifade eder.


Doku
Görsellerin çoğu iki boyutludur. Bu görsellerde doku ve desen kullanarak üçüncü bir boyut eklemek mümkün olabilir. Doku, görselin hem daha gerçekçi gözükmesine, hem de zeminle cisim arasında oluşan farklılık sayesinde daha rahat algılanmasına yardımcı olur.


Renk 
Renk görsel materyallerde önemli bir unsur olmakla birlikte etkililiği bilinçli kullanılmasına bağlıdır.Günümüz eğitim teknolojileri kapsamında kullanılan araç gereçler – özellikle yansıtım (projeksiyon) cihazları – materyallerdeki renk kullanımını daha da önemli hale getirmektedir. Yanlış tema ve renk tercihleri materyalin kullanımını olumsuz yönde etkilemekte, özellikle okunabilirlik açısından sorunlara yol açmaktadır.



Kaynakça:
http://ideas.ceit.metu.edu.tr/botebit/it211_2.htm
http://bilisimg.wordpress.com/2012/10/15/tasarim-unsurlari-ve-ilkeleri/
http://egitim.erciyes.edu.tr/~imarulcu/bilgisayar/Bilgisayar%202_files/gorseltasarimilkeleri.doc
http://www.tulaycellek.com/tulay/eser.asp?id=238